शिवराळ मानसिकतेचा उगम!

मुलं लहान असतात तेव्हा एक जण म्हणतो, 'मी आज खेळायला येणार नाही.. आईने काम सांगितलं आहे..'
त्याला एखादा दांडगट उत्तर देतो, 'तुझ्या आईचा घो..' पब्लिक हसतं.
लहान मुलाला वाटतं, आईचा घो' म्हणलं की लोकांना आवडतं..

पुढे मुलं मोठी होतात, शिंगं फुटतात. मुलगा म्हणतो, 'आज मला हे काम जमणार नाही, आई नाहीये घरी. त्यामुळं मला बाहेर पडता येणार नाही. '
तेव्हा उत्तर येतं, 'तुझ्या आईचा भो@&.. दरवेळेस तुझं काहीतरी कारण असतं..'
मुलगा म्हणतो, 'भो@& म्हणजे काय?'
उत्तर येतं, 'अर्थ नाही माहित..'
मुलगा विचारतो, 'अर्थ माहित नसताना बोलायचं कशाला..'
उत्तर येतं, 'अरे भारी वाटतं..'
मुलाला पटतं.. - आईचा भो@& म्हणलं की भारी वाटतं..

आणखी काही वर्षांनी मुलगा नोकरी करायला लागतो. सुट्टीचा प्लॅन बनतो. आणि अचानक ऑफिसचं काम निघतं. मुलगा म्हणतो, ' मला ट्रीपला यायला जमणार नाही.. बॉसने काम सांगितलंय. डेडलाईन प्रेशर आहे..'
तेव्हा उत्तर येतं, 'तुझ्या मॅनेजरच्या आईचा ल$&. आजच काम द्यायचं होतं त्याला.. त्या आईघा%* लाव घो&. आणि चल...' आतापर्यंत मुलाच्या मनावर ठसलेलं असतं की अशा गोष्टींचे अर्थ शब्दशः घ्यायचे नसतात. त्याच्या डोक्यात फिट्ट बसलेलं असतं की कोणी एखाद्याचं नाव सांगून काम होत नाही म्हणलं की त्याच्या आईचा भो@&, ल$& म्हणलं की भारी वाटतं.. मेंदूचं क्लासिक कंडिशनिंग होत राहतं. एखाद्याचं नाव घेऊन कोणी कामं होऊ शकत नाही म्हणलं की त्याचा आईला शिव्या द्यायच्या. आपल्याला बरं वाटतं.. भारी वाटतं..

आता मला सांगा, या मानसिकतेच्या जोडीला, सत्तेचं पाठबळ, दारूचा अंमल, बेफिकिरी, मग्रुरी असेल आणि अशावेळेस कोणी म्हणलं, 'साहेब दोन दिवसांनी शिवजयंती आहे. काम होणार नाही..' अशावेळेस तो सत्तेवर असणारा काय उत्तर देईल?

जे उत्तर आलं ते आपण ऐकलंच... मग त्याने शिवरायांना शिव्या घातल्या म्हणून गदारोळ झाला. प्रत्येकाने तापल्या तव्यावर पोळी, फुलके, काय हवं ते भाजून घेतलं. महाराजांना शिव्या दिल्या म्हणून आपल्या महाराष्ट्रीय अस्मितेला धक्का पोहोचला. त्या माणसाला कठोर शिक्षा व्हायला हवी वगैरे मागण्यादेखील झाल्या. पण आपण हा विचार केलाच नाही, या सगळ्याचं मूळ कशात असावं? त्याला खरंच महाराजांना शिव्या द्यायच्या असतील का? एकूण परिस्थिती, जनमानसाच्या भावना, राजकारण लक्षात घेता अजूनतरी महाराजांना अर्वाच्य बोलावं अशी कोणाचीही हिम्मत होणार नाही. मग असं का झालं असेल? एकूणच ही अशी उठसूट शिव्या देण्याची मानसिकता का निर्माण होत असेल?

लहानपणापासून आई-बहिणीवरून शिव्या दिल्या नाहीत तो मुलगा पुळचट आहे हे या ना त्या प्रकाराने मुलांच्या मनावर बिंबत असतं. महान व्यक्तीला शिव्या देणाऱ्या माणसाला शिक्षा देण्याची मागणी होते पण येता-जाता आई-बहिणीच्या अंग-प्रत्यंगांचा विशेष उल्लेख करून अर्वाच्य बोलणाऱ्यांना कोणीच कधीच काहीच म्हणत नाही. हे मात्र माझ्या पचनी पडत नाही.

माझा आणि शिव्यांचा संबंध सुदैवाने फार उशिरा आला. इंजिनिअरिंगला असताना आमीरचा देल्ली-बेल्ली आलेला, तेव्हा कोणीतरी सांगितल्यावर मला समजलं की यातल्या एका गाण्यात खुलेआम शिवी वापरली आहे. एवढं माझं ज्ञान अगाध होतं. यात अभिमान वाटावा असं काहीच नाही. पण न्यूनगंड वाटावा असंसुद्धा काही नाही. शिव्या देत नाही म्हणून माझं कोणी ऐकत नाही का? तर असं अजिबात नाही. गोड बोलून, सामंजस्याने घेऊन जितक्या सहजतेने कामं होतात तेवढ्या सहजतेने शिव्या देऊन होत नाहीत.

आई-बहिणीवरून शिव्या देणं, 'अगं, we don't mean it..' वगैरे म्हणून शिव्यांना पाठीशी घालणं हे तर मला कधी समजूच शकत नाही. अशातच मग Parched नावाचा सिनेमा येतो. पुरुषी अहंकाराखाली भरडल्या गेलेल्या बायका गावाबाहेर जाऊन बाप आणि भावावरून शिव्या देतात. 'तुम्ही आई-बहिणीवरून शिव्या द्या.. आम्ही बापा-भावावरून देतो..' हे उत्तर कसं असू शकतं?

गाडी चालवताना कोणी गाडी मध्ये घातली, त्याच्या आई-बहिणीचा उद्धार होतो. कुणी पैसे बुडवले, फसवलं, त्याच्या आई-बहिणीचा उद्धार होतो. फार मोठ्या गोष्टी कशाला? भारत-पाक सामन्याच्या वेळेस आफ्रिदी संघात असुदे नसूदे, त्याच्या आईचा उद्धार होतो. का? म्हणजे एखाद्याने चूक केली किंवा एखाद्याच्या एखाद्या कृतीमुळे तुम्हाला त्रास झाला तर त्याच्या आई-बहिणीला लांच्छन का?? आणि हे बोलून दाखवलं तर 'अशा शब्दांचे अर्थ जसेच्या तसे घ्यायचे नसतात गं..; किंवा 'तुमच्या मनात पाप आहे म्हणून तुम्हाला यामुळं त्रास होतो' वगैरे म्हणून विषयावर पडदा!! का??

मला कायम वाटतं. जोपर्यंत या आई-बहिणीवरून दिल्या जाणाऱ्या शिव्या बंद होत नाहीत तोपर्यंत तुम्ही कितीही डोकी आपटा, स्त्रियांबद्दल आदर निर्माण होऊ शकत नाही. शिव्या देताना कुठे ना कुठेतरी अनादर निर्माण होत असतो. शब्दांमध्ये तेवढी ताकद नक्की असते.

आता सगळ्यांना सुधारायचा मक्ता तर आपण घेऊ शकत नाही. मुलं मोठी होत असताना त्यांच्या कानावर या शिव्या पडणार नाहीत याची हमीही देऊ शकत नाही. परंतु, आपली मुलं(मुलगा आणि मुलगीदेखील) कोणाच्याही आईवरून, बहिणीवरून, तिच्या योनीवरुन शिव्या देऊ नयेत एवढी खबरदारी नक्कीच घेऊ शकतो.

नाहीतर काय??? उत्तर द्यायला काळ समर्थ आहे...!!!

टीप-
१. त्याने महाराजांना शिव्या दिल्या हा अक्षम्य अपराध आहे. त्याचं समर्थन करण्याची दुर्बुद्धी मला झालेली नाही.
२. आजकाल फक्त मुलगेच शिव्या देतात अस नाही याची मला पूर्ण कल्पना आहे. मुद्दा लिहायला सोपा जावा म्हणून मुलाचं प्रातिनिधिक उदाहरण घेतलं आहे.
या दोन्ही बाबी लक्षात घेऊन पोस्ट वाचावी, उगाच तलवारी उपसून अंगावर येऊ नये!!

- तन्मया..